Skuteczność gaśnicza i gaśnice ABC

Do powstania pożaru, czyli reakcji palenia ognia niezbędny jest tlen, materiał palny (paliwo) i temperatura. Zabranie jednego, lub kilku z tych trzech składników spowoduje zatrzymanie reakcji palenia, czyli po naszemu, ugaszenie ognia. O ile tlen i temperatura nie jest dla nas tajemnicą, to paliwo, a raczej rodzaj materiału, który jest paliwem, może być problemem do ugaszenia. Podstawowe narzędzie gaśnicze, czyli gaśnica nie zawsze ugasi każdy materiał. Od wielu lat kupujemy gaśnice ABC które, kojarzą nam się z uniwersalną gaśnicą proszkową do wszystkiego. Kategoria A do ciał stałych B do paliwa i C do gazu. Takie przeznaczenie ma gaśnica ABC. 

Spis treści:

1. Czego nie ugasi gaśnica ABC?
2. Gdzie stosować gaśnice ABC?
3. Jak rozpoznać gaśnice proszkowe ABC?
4. Jak wybrać odpowiedni rodzaj gaśnicy ABC?
5. Testowanie skuteczności gaśnic ABC
6. Podsumowanie

Czego nie ugasi gaśnica ABC?

Poza kategoriami ABC powstały jeszcze inne kategorie gaszenia różnych materiałów. Gaśnica ABC nie ugasi płonącego oleju, tutaj stosuje się gaśnice płynowe z kategorią F. Niektóre metale w postaci opiłków palą się i przy próbie gaszenia wodą eksplodują podobnie jak płonący olej. Do gaszenia metali stosujemy gaśnice proszkowe typu M, nie używamy do nich gaśnic ABC. Do gaszenia baterii i akumulatorów używamy specjalnych gaśnic, do których jeszcze nie ustalono kategorii, ale stosowany jest skrót Li-on. Ale kategorie gaśnic ABC, a także F, M i Li-on to nie wszystko. O skuteczności, a wręcz obowiązkowym stosowaniu decyduje czasami struktura materiału i jego przeznaczenie. Z szerokiego zakresu stosowania gaśnic ABC może zaistnieć konieczność stosowania innych gaśnic z innym środkiem gaśniczym. Pożary paliwa płynnego a szczególne rozlanego na powierzchni, drewna, tworzyw sztucznych, gumy a przez to można rozumieć meble, tapicerki, magazyny farb i olejów, stacje paliw, najlepiej gasić gaśnica AB płynowymi a najczęściej pianowymi. Podobnie elektrykę najlepiej gasić gaśnicą śniegową typu B. Do gaszenia oleju i tłuszczu gaśnice z kategorią AF lub ABF. Natomiast płonącego człowieka najlepiej gasić gaśnicą mgłową AF. Szczegółowe zastosowanie poszczególnych gaśnic można przeczytać w opisie przytoczonych rodzajów gaśnic ABC, gaśnic AB, gaśnic B, gaśnic AF, itp. Ta podstawowa wiedza pomoże zorientować się jaką gaśnicę wybrać.

Gdzie stosować gaśnice ABC?

Gaśnice ABC są najpopularniejsze z powodu ceny i uniwersalności zastosowania. Tutaj przestrzegam przed złymi skutkami stosowania gaśnicy proszkowej ABC z powodu dużego stężenia soli w proszku. Sól rozpylona w zamkniętym pomieszczeniu np. w sejmie, może spowodować poważne dolegliwości jak szczypanie w oczy i utrudniony oddech. Gaśnica pABC proszkowa uruchomiona np. w galerii handlowej może spowodować bardzo niebezpieczną panikę. Dodatkowo może uszkodzić elektronikę poprzez korozję układów scalonych. Ale za to gaśnice proszkowe ABC idealnie nadają się do stosowania na zewnątrz  z powodu odporności na niskie temperatury i zamarzanie. 

Jak rozpoznać gaśnice proszkowe ABC?

Każda gaśnica ma etykietą opisową złożoną z pieciu pól opisowych. W drugim polu można przeczytać rodzaj środka gaśniczego i wielkość testów gaśniczych dla kategorii gaśnicy ABC. Test A wykonywany jest na stercie szczebelek z drewna, test B na paliwie w okrągłej wannie, test C na wycieku gazu z zaworu gazowego. Test pozwala określić moc gaśniczą gaśnicy ABC, jak wielki ogień może ona ugasić stosując ją do gaszenia drewna czy paliwa. Przy próbie C dla  gazu, wystarczy, że podmuch strumienia zgasi ogień na wylocie z zaworu płonącego gazu. Niewiele osób wie o testach gaśniczych gaśnic ABC, chociaż wiedza ta jest kluczowa do podjęcia decyzji gaszenia. Dla ułatwienia proponujemy specjalny znak gaśnica z opisem rodzaju gaśnicy, rodzaju paliwa, które gasi gaśnica ABC i zasadach bezpieczeństwa. Takie oznakowanie nad gaśnicą znaczenie ułatwia identyfikację przeznaczenia gaśnicy i pozwoli uniknąć wypadku podczas gaszenia.

Dla ułatwienia orientacji w przeznaczenia i stosowaniu różnych typów gaśnic zamieszczamy tabelę, którą można kupić u nas w formie tablicy szkoleniowej. 

Jednym z najważniejszych czynników decydujących o możliwości ugaszenia pożaru z użyciem gaśnicy jest jej skuteczność gaśnicza. Na etykiecie każdej gaśnicy można znaleźć informację o grupach pożarowych, które dedykowane są do określonych grup pożarów.j Wymagania i przebieg testów dla poszczególnych pożarów testowych grupy A i B określa Polska Norma PN-EN 3-7. Badania takie przeprowadzają uprawnione do tego instytutu. Pozytywny wynik testów jest jednym z warunków otrzymania certyfikatu dopuszczającego daną gaśnicę do stosowania w ochronie przeciwpożarowej. Testy te przeprowadzane są z zachowaniem niezbędnych środków bezpieczeństwa. Dlatego stanowczo odradzamy wykonywanie podobnych prób we własnym zakresie. Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje dotyczące sposobów określania skuteczności gaśniczej na podstawie normę PN-EN 3-7:

Jak wybrać odpowiedni rodzaj gaśnicy ABC?

Wybór rodzaju gaśnicy ABC dla odpowiedniej klasy pożaru może dosłownie zadecydować o życiu lub śmierci. Oto przydatny przewodnik, jak wybrać odpowiedni typ i klasę gaśnicy dla odpowiedniego scenariusza, w tym kody kolorów, klasy pożarowe i zastosowania.

Nie ma jednej gaśnicy, która jest w stanie ugasić każdy pożar, a ponieważ każdy typ gaśnicy ma inną kategorię gaszenia pożarów. Złe dopasowanie tworzy niewłaściwe użycie i groźbę wypadku. Na przykład gaszenie płonącego oleju gaśnicą pianową AB może spowodować wybuch i poparzenie osoby gaszącej. Pierwszym krokiem jest sprawdzenie, jakie materiały znajdują się w obszarze chronionym przed ogniem. Można je podzielić na sześć klas pożarowych obejmujących różne substancje:

• Pożar klasy A spowodowany palnymi ciałami stałymi na bazie węgla, takimi jak papier, drewno lub tekstylia
• Pożar klasy B wywołany cieczami łatwopalnymi, np. parafiną, benzyną, olejem napędowym lub olejem (ale nie olejem spożywczym)
• Pożar klasy C wywołany gazami palnymi, np. butanem, propanem lub metanem
• Pożar klasy D wywołany spalaniem metali, np. aluminium, litu czy magnezu
• Pożary spowodowane urządzeniami elektrycznymi (oznaczone symbolem iskry elektrycznej, a nie literą E )
• Pożar klasy F spowodowany tłuszczami i olejami spożywczymi.

W Europie przenośne gaśnice muszą być zgodne z normą EN3, która określa, że ​​ich korpus ma kolor czerwony. Mały kolorowy pasek wskazuje typ gaśnicy – ​​czerwony dla wody, biały i czerwony dla mgły wodnej, kremowy dla piany, niebieski dla suchego proszku, żółte gaśnice służą do mokrych środków chemicznych, zielone dla czystych środków i czarne dla gaśnic CO2. Dlatego warto oznaczyć typy gaśnic kolorami lub znakiem "gaśnica" z opisem.

Testowanie skuteczności gaśnic ABC

Pożary testowe grupy A

Pożary testowe grupy B

Właściwości
Pożary testowe grupy B wykonane są z użyciem cylindrycznych tac z blachy stalowej spawalnej. Nie dopuszcza się pożarów testowych większych niż 233B. Pożary testowe są oznaczone liczbą i następującą po niej literą B, przy czym liczba oznacza objętość cieczy w tacy, w litrach. Tac używa się stosując poduszkę wodną, z następującą proporcją: 1/3 wody i 2/3 paliwa.

Wykonanie
Prędkość wiatru nie powinna być większa niż 3 m/s. Jako paliwo do pożarów testowych grupy B stosuje się węglowodór alifatyczny, zwany heptanem technicznym. Gaszenie powinno być rozpoczęte w ciągu 10s od zakończenia okresu swobodnego palenia, trwającego pełne 60 s.

Pożary testowe grupy C

Nie wykonuje się badań skuteczności gaśniczej w odniesieniu do grupy pożarów grupy C (pożary gazów). Producent może deklarować taką skuteczność, ale tylko w odniesieniu do gaśnic proszkowych ABC, które wcześniej uzyskały pozytywne wyniki badań dla grupy pożarów A B lub C.

Podsumowanie

Mając wiedzę jak działają gaśnice i co mogą ugasić, można zaplanować ochronę przeciwpożarową obiektu. Należy pamiętać o koniecznym rozważeniu rodzaju środka gaśniczego, proszek, płyn, piana, dwutlenek węgla. Wybór zastosowania odpowiednio do paliwa to nie alternatywa do gaśnic ABC to konieczny wymóg stosowaniu, jak to w przypadku gaśnic specjalnych typu AF, ABF,  M czy do baterii Li-on. Odpowiedni wybór daje większe szanse ugaszenia ognia w zarodku a tym samym powstrzymanie przed rozwojem pożaru całego obiektu.

Więcej o stosowaniu gaśnic i znaków przeczytaj w naszym blogu i koniecznie

..ZAPISZ SIĘ DO NEWSLETTERA..